Усе працэсы, што адбываюцца ў жывых арганізмах, працякаюць пад кантролем рэгуляторных сістэм. У раслін жыццёвыя функцыі рэгулююцца з дапамогай біялагічна актыўных рэчываў (фітагармонаў). У жывёл маюцца 2 сістэмы рэгуляцыі: нервовая і гумаральная. Любы жывы арганізм здольны да самарэгуляцыі
Самарэгуляцыя – здольнасць арганізма падтрымліваць пастаянства свёй структуры, хімічнага саставу і інтэнсіўнасці фізіялагічных працэсаў.
Нервовая рэгуляцыя ажыццяўляецца нервовай сістэмай жывёл з дапамогай нервовых імпульсаў. НС хуткаўспрымае інфармацыю з навакольнага асяроддзя і дае хуткі адказ.
Гумаральная рэгуляцыя ажыццяўляецца эндакрыннай сістэмай з дапамогаю гармонаў, якія выдзяляюць залозы ўнутранай сакрэцыі. Гэта больш павольная рэгуляцыя, якая кантралюе працэсы росту і развіцця, а таксама абмен рэчываў у арганізме.
Імунітэт – здольнасць арганізма падтрымліваць сваю цэласнасць і біялагічную індывідуальнасць. Адрозніваюць неспецыфічны і спецыфічны механізмы імунітэту.
Да неспецыфічных механізмаў належаць бар’ерная функцыя скуры і слізістых абалонак, бактэрыцыднае дзеянне некаторых ферментаў (лізацым сліны), рэакцыі запалення і фагацытозу.
Спецыфічная ахова – усе формы імуннага адказу, заснаваныя на спецыфічным распазнаванні і знішчэнні чужароднага матэрыялу.
Імуналагічныя рэакцыі чалавека забяспечваюцца клеткамі-лімфацытамі 2 тыпаў: Т-лімфацыты забяспечваюць захоп і знішчэнне клетак хваробатворных бактэрый (забяспечваюць клетачны імунітэт), а В-лімфацыты распазнаюць і знішчаюць чужародныя рэчывы, якія трапілі ў арганізм (забяспечваюць гумаральны імунітэт). На з’яўленне чужародных рэчываў ( іх называюць антыгенамі) клеткі В-лімфацыты пачынаюць выпрацоўваць антыцелы – бялкі, здольныя знішчаць антыгены. У працэсе імуннага адказу акрамя клетак, якія непасрэдна “змагаюцца” з інфекцыяй, фарміруецца група доўгажывучых клетак імуннай памяці. Пры паўторным пападанні ў арганізм інфекцыі такога тыпу гэтыя клеткі хутка размнажаюцца і знішчаюць трапіўшы антыген. На гэтым заснавана сістэма прафілактычныхпрышчэпак ад многіх інфекцыйных захворванняў.
