Rzeczowniki rodzaju męskiego są zakończone:
1) na samogłoskę: магази́н (= sklep) , журна́л (= czasopismo) , по́езд (= pociąg)
2) na -й: музе́й (= muzeum) , трамва́й (= tramwaj)
3) na -ь: слова́рь (= słownik) , зверь (= zwierzę) , учи́тель (= nauczyciel)
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego są zakończone na:
1) na -а: страна́ (= kraj) , газе́та (= gazeta) , шко́ла (= szkoła)
2) na -я: фами́лия (= nazwisko) , земля́ (= ziemia) , неде́ля (= tydzień)
3) na -ь: ночь (= noc) , тетра́дь (= zeszyt)
Rzeczowniki rodzaju nijakiego są zakończone na:
1) na -о: де́рево (= drzewo) , письмо́ (= list) , окно́ (= okno)
2) na -е: мо́ре (= morze) , кафе́ (= kawiarnia) , зда́ние (= budynek)
Niektóre rzeczowniki z końcówką -а/-я należą do rodzaju męskiego, jeżeli oznaczają osób płci męskiej, albo do rodzaju żeńskiego, jeżeli oznaczają osób płci żeńskiej. To są rzeczowniki rodzaju wspólnego:
сирота́ (= sierota) , работя́га (= pracowity człowiek) , пла́кса (= beksa) , зубри́ла (= kujon)
Deklinacja pierwsza
1) rzeczowniki rodzaju żeńskiego z końcówką -а/-я M. l.p. :страна́ (= państwo) , рабо́та (= robota) , земля́ (= ziemia) , статья́ (= artykuł) , экску́рсия (= wycieczka)
2) rzeczowniki rodzaju męskiego, które nazywają osoby, z tymi samymi końcówkami: ю́ноша (= młodzieniec) , мужчи́на (= mężczyzna ) , дя́дя (= wujek) , Стё́па , Ва́ня
Deklinacja druga
1) rzeczowniki rodzaju męskiego z zakończeniem zerowym: бе́рег (= brzeg) , день (= dzień) , край (= kraj)
2) z końcówką -о, -е: доми́шко (= domek) , доми́ще (= domisko)
3) rodzaju nijakiego z zakończeniem -о, -е w M. l.p.: сло́во (= słowo) , зда́ние (= budynek) , здоро́вье (= zdrowie)
Deklinacja trzecia
1) rzeczowniki rodzaju żeńskiego z zakończeniem zerowym w M. l.p: рожь (= żyto) , мышь (= mysz) , мысль (= myśl) , радость (= radość)
Specjalną odmianę mają rzeczowniki мать oraz дочь. We wszystkich przypadkach oprócz mianownika i biernika liczby pojedynczej mają przyrostek słowotwórczy -ер-: ма́тери , дочере́й , матере́й , дочеря́ми , матеря́ми
Rzeczowniki nieregularne
1) Dziesięć rodzaju nijakiego na -мя: бре́мя (= brzemię) , вре́мя (= czas) , вы́мя (= wymię) , зна́мя (= znamię) , и́мя (= imię) , пла́мя (= płomień) , пле́мя (= plemię) , се́мя (= rodzina) , стре́мя (= strzemię) , те́мя (= ciemię)
2) rzeczowniki rodzaju męskiego путь (= droga) w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku liczby pojedynczej mają końcówki rzeczowników deklinacji 3 -и:
к зна́мени , нет вре́мени , о пла́мени , в пути́
a w narzędniku przyjmują końcówki rzeczowników deklinacji 2 -ем/-ём:
на зна́мени (п. п.) , зна́менем (т. п.) , путё́м (т. п.)
Przymiotniki jakościowe
nazywają jakość przedmiotu, czyli jakość, która może być w stopniu większym albo mniejszym: си́льный (= silny) , сильне́е (= silniejszy) , бо́лее си́льный (= bardziej silny) ; вку́сный (= smaczny) , вкусне́е (= bardziej smaczny) , са́мый вку́сный (= najbardziej smaczny)
Przymiotniki relatywne
nazywają oznakę przedmiotu poprzez relację do innego przedmiotu, czyli nazywają właściwość, która wskazuje na relację
Wszystkie przymiotniki relatywne nazywają stałe, niezmienne właściwości przedmiotów, nie mają stopni porównania.
przyrostki -ан- (-ян), -янн-, -онн-, -овск-, -инск-, -енск-, -анск-:
ко́жаный (= skórzany) , гли́няный (= gliniany) , оловя́нный (= cynowy) , демонстраци́онный (= demonstracyjny) , янва́рский (= styczniowy) , украи́нский (= ukraiński)
Przymiotniki relacyjne nie mają krótkiej formy, nie łączą się z przysłówkami о́чень i соверше́нно oraz nie tworzą przysłówków na -о.
Przymiotniki dzierżawcze
Wskazują na przynależność przedmiotu jakiejś osobie albo zwierzęciu i odpowiadają na pytania чей? (= czyj?) , чья? (= czyja?) , чьё? (= czyje?) : ма́мино пальто́ (= palto mamy) , де́душкин дом (= dziadkowy dom) , медве́жья берло́га (= niedźwiedzi barłóg) , пти́цыно гнездо́ (= gniazdo ptaka)
1) Przyrostki charakterystyczne dla przymiotników dzierżawczych: -ин- (-ын-), -ов- (-ев-), -ий- (-й-).
2) Używane w mowie potocznej.
3)Przymiotniki dzierżawcze rodzaju męskiego w mianowniku i bierniku liczby pojedynczej mają końcówkę zerową ( де́душкин (= dziadkowy) , во́лчий (= wilczy) ), a rodzaju żeńskiego i nijakiego l.p. i l. mn. – końcówki krótkich przymiotników ( пти́цыно (= ptasi) , отцо́ва (= należąca do ojca) , де́душкины (= dziadkowe) , ли́сьи (= lisie) ).
4) Litery я, е, ю, и po ь (znaku oddzielającego) w przymiotnikach dzierżawczych z tematem na przyrostkowy -й- oznaczają nie tylko odpowiednią samogłoskę końcówki, ale również przyrostek -й-, za pomocą którego został utworzony dany przymiotnik:
Krótkie przymiotniki
jakościowe odpowiadają na pytania како́в? (= jaki?) , какова́? (= jaka?) , каково́? (= jakie?) , каковы́? (= jakie?) i odmieniają się według rodzajów (w liczbie pojedynczej) oraz liczb.
Forma krótka przymiotnika oznacza właściwość przedmiotu w ten konkretny moment: круто́й бе́рег (= stromy brzeg) – бе́рег крут (= brzeg jest stromy)
весё́лая де́вочка (= wesoła dziewczynka) – де́вочка весела́ (= dziewczynka jest wesoła)
кру́глое лицо́ (= okrągła twarz) – лицо́ кругло́ (= twarz jest okrągła)
Według znaczenia i oznak gramatycznych dzielimy liczebniki na główne i porządkowe.
Główne liczebniki nazywają ilość albo liczbę i odpowiadają na pytanie ile? оди́н (= 1) , пять (= 5) , двена́дцать (= 12) , два́дцать семь (= 27) , пятьдеся́т (= 50)
Liczebniki porządkowe nazywają kolejność przedmiotów przy liczeniu i odpowiadają na pytanie
пе́рвый день (= pierwszy dzień)
пя́тый класс (= piąta klasa)
двена́дцатая ночь (= dwunasta noc)
два́дцать седьмо́е число (= dwudziestego siódmego)
пятидеся́тые го́ды (= lata pięćdziesiąte)
Deklinacja liczebników сорок (= 40) , девяносто (= 90) , сто (= 100)
Te liczebniki mają tylko dwie formy.
osobowe
я (= ja) , ты (= ty) , он (= on) , она́ (= ona) , оно́ (= ono) , мы (= my) , вы (= wy) , они́ (= oni, one)
zwrotne
себя́ (= siebie)
pytające
кто (= kto) , что (= co) , како́й (= jaki) , чей (= czyj) , кото́рый (= który) , како́в (= jaki) , ско́лько (= ile)
względne
кто (= kto) , что (= co) , како́й (= jaki) , чей (= czyj) , кото́рый (= który) , како́в (= jaki) , ско́лько (= ile)
nieokreślone
не́кто (= ktoś) , не́что (= coś) , не́который (= któryś) , не́сколько (= ileś) , кое-кто́ (= ktoś) , кое-что́ (= coś) , кто́-либо (= ktokolwiek) , кто́-нибудь (= ktokolwiek) , кое-како́й (= jakiś) , како́й-то (= jakiś) , како́й-либо (= jakikolwiek) , како́й-нибудь (= jakikolwiek) , ско́лько-то (= ileś) , ско́лько-нибудь (= ileś)
przeczące
никто́ (= nikt) , ничто́ (= nic) , никако́й (= nijaki) , ниче́й (= niczyj) , не́кого (= nikogo) , не́чего (= niczego)
dzierżawcze
мой (= mój) , твой (= twój) , ваш (= wasz) , наш (= nasz) , свой (= swój) , его́ (= jego) , её (= jej) , их (= ich)
wskazujące
тот (= tamten) , э́тот (= ten) , тако́й (= taki) , тако́в (= taki) , сто́лько (= tyle)
upowszechniający
весь (= cały) , вся́кий (= wszelki) , ка́ждый (= każdy) , сам (= sam) , са́мый (= sam) , ино́й (= inny) , друго́й (= drugi)
