Tradycyjnie umieszczamy pozytywizm polski między rokiem 1864 a 1890.
Ramy czasowe epoki
- Rok 1864 – klęska powstania styczniowego.
- Rok 1890 – umowna data początku Młodej Polski (debiuty modernistów).
Rok 1864 – to data ostatecznego zakończenia i upadku powstania styczniowego. Jest to także data uwłaszczenia chłopów na terenie zaboru rosyjskiego. Oba wydarzenia pociągnęły za sobą skutki narodzin zupełnie innej epoki.
- Po pierwsze klęska kolejnego zrywu niepodległościowego wywołała zniechęcenie wobec romantycznych metod walki, sprowokowała młode pokolenie do poszukiwań nowych, innych sposobów protestu przeciw zaborcom.
- Po drugie na społeczeństwo spadły represje po powstaniu, powstał nowy kształt gospodarki po uwłaszczeniu chłopów. Szlachta ziemiańska coraz częściej poszukiwała zarobku, wykorzystywała swoje wykształcenie i tak powstawała warstwa inteligencji.
Rok 1890 – przyjmuje się z kolei umownie za początek Młodej Polski. Wówczas właśnie na arenę pisarską wchodzi młode pokolenie twórców, debiutują poeci młodopolscy (Tetmajer, Kasprowicz, Staff), nowy, modernistyczny prąd atakuje i ogarnia Polskę. Wprawdzie nie oznacza to zupełnego zaniku pozytywizmu – powstają jeszcze ważne dzieła w duchu tej epoki, trwa równolegle prąd realizmu i naturalizmu, pozytywizmu i modernizmu, lecz ten młody – jest silniejszy i pierwszoplanowy.
