Вугляводы – арганічныя рэчывы, састаў якіх адпавядае формуле Cn(H2O)m.
Хімічны састаў: вуглярод, вадарод, кісларод
Вугляводы складаюць ад 0,2% да 2% масы жывёльнай клеткі, у расліннай – звыш 50%.
Па будове вугляводы дзеляцца на монацукрыды – простыя цукры, якія не падвяргаюцца гідролізу (глюкоза, фруктоза, рыбоза, дэзоксірыбоза); алігацукрыды – вугляводы, якія пры гідролізе распадаюцца на некалькі малекул монацукрыдаў (цукроза, лактоза, мальтоза) і поліцукрыды – вугляводы, якія пры гідролізе распадаюцца на мноства малекул монацукрыдаў (крухмал, цэлюлоза, глікаген).
Функцыі вугляводаў:
1) вугляводы – асноўная крыніца энергіі, 2)утварэнне клетачных структур (клетачная сценка раслін, хіцін у членістаногіх), 3)запасальная функцыя (крухмал, глікаген), 4)ахоўная функцыя (гепарын – згусанне крыві).
Ліпіды – гідрафобныя арганічныя рэчывы, нерастваральныя ў вадзе.
Хімічны састаў: вуглярод, вадарод, кісларод, азот, фосфар(у некаторых).
Ліпіды складаюць ад 1% да 5% масы клеткі.
Па будове ліпіды дзеляцца на трыгліцэрыды – складаныя эфіры гліцэрыны і вышэйшых карбонавых кіслот, фосфаліпіды – змяшчаюць фасфатную групу, стэроіды – ліпіды са структурай, у аснове якой ляжаць 4 бензольныя кольцы, воскі – складаныя эфіры тлустых кіслот і вышэйшых спіртоў.
Функцыі ліпідаў:
- ліпіды - крыніца энергіі і вады ў арганізме, 2)структурная функцыя (мембрана клеткі), 3)ахоўная і запасальная (падскурны тлушч), 4)рэгуляторная (многія гармоны і вітаміны)
